Tiroid Kanseri

Tiroid kanserleri endokrin kanserler içinde en sık görülen kanser olmasına rağmen, tüm kanserler ile karşılaştırıldığında daha nadir görülen bir kanserdir. Tiroid kanseri genellikle çok iyi tedavi edilebilir ve genellikle ameliyatla ve gerekiyorsa radyoaktif iyotla tedavi edilir.

Tiroid Kanseri Nedir?

Tiroid kanserleri, özellikle de daha sık görülen diferansiye (papiller ve foliküler) tiroid kanserleri, ileri evrelerde bile etkili şekilde tedavi edilebilir. “Kanser” terimi ürkütücü olsa da, papiller ve foliküler tiroid kanserli hastaların çoğu için prognoz genellikle mükemmeldir.

Tiroid kanserlerinin %90-95’ini foliküler hücrelerden gelişen papiller, foliküler ve Hürthle hücreli kanserler oluşturur. Bunlar iyi diferansiye tiroid kanserleri olarak sınıflandırılır. Hürthle hücreli kanserler foliküler kanserlerin bir alt grubu olarak düşünülür.

Tiroid Kanserinin Belirtileri

Tiroid kanseri belirtileri her kişide farklı olabilir ve bazı kişiler hiçbir belirti yaşamayabilirler. En yaygın belirti boyunda ağrısız veya rahatsızlık hissi veren bir kitle veya şişliktir. Kitle zamanla yavaşça büyüyebilir veya aniden ortaya çıkabilir. Çoğu tiroid nodülü kanserli değildir, ancak yine de bir doktor tarafından kontrol edilmesi önerilir.

Yutma zorluğu, nefes darlığı veya boyunda baskı hissi, tümörün yemek veya soluk borusuna baskı yapması durumunda tiroid kanserinin bir belirtisi olabilir. Tümör ses tellerini etkileyebileceğinden ses kısıklığı veya ses değişiklikleri de bir belirti olabilir. Boyundaki büyümüş lenf düğümleri, kanserin tiroid bezi ötesinde yayıldığının bir işareti olabilir. Bu belirtiler mevcutsa bir doktora görünmek önemlidir, çünkü diğer nedenlerden de kaynaklanabilirler.

Tiroid Kanseri Türleri Nelerdir?

Medüller kanserler, tiroid kanserlerinin yaklaşık %2’sini oluştururken kötü prognozlu bir kanser olan anaplastik kanserler %2’den azını oluşturur. Anaplastik kanserler esas olarak iyot eksikliği görülen bölgelerde gelişir. Bunların dışında lenfoma ve metastatik kanserler de görülebilir.

Papiller Tiroid Kanseri

Papiller tiroid kanseri en yaygın tiptir ve tüm tiroid kanserlerinin yaklaşık %70-80’ini oluşturur. Papiller tiroid kanseri her yaşta ortaya çıkabilir. Kadınlarda erkeklere göre 2 kat daha sık görülür. Yavaş büyüme eğilimindedir ve sıklıkla boyundaki lenf düğümlerine yayılır. Bununla birlikte, diğer birçok kanserden farklı olarak lenf bezlerine yayılmış olsa bile prognozu çok iyi bir kanserdir, özellikle 40 yaşından genç yaşından genç kadın hastalarda prognoz daha da iyidir. İleri yaşlarda daha agresif seyredebilir.

Foliküler Tiroid Kanseri

Diferansiye tiroid kanserlerinden bir tanesi olan Foliküler tiroid kanseri tüm tiroid kanserlerinin yaklaşık %10 ila %15’ini oluşturur. Foliküler kanserler genellikle 50 yaş ve üzerinde görülen ileri yaşların hastalığıdır. Kadınlarda daha sık görülür, kadın/erkek oranı 3/1’dir. Foliküler kanser boyundaki lenf düğümlerine yayılabilir, ancak bu papiller kanserlere göre daha nadirdir. Buna karşın uzak organlara, özellikle akciğerlere ve kemiklere yayılma olasılığı papiller kanserlere göre daha yüksektir.

Foliküler kanserin, oksifilik hücrelerden gelişen alt tipi Hürthle hücreli kanserler olarak bilinir ve daha yaşlı insanlarda (60-75 yaş) görülme eğilimindedir.

Medüller Tiroid Kanseri

Medüller tiroid kanseri (MTK), tüm tiroid kanserlerinin yaklaşık %2’sini oluşturur. MTK’leri tiroidin C hücreleri veya parafoliküler hücrelerinden gelişir. Tüm MTK’lerin yaklaşık %25’i aileseldir ve diğer endokrin tümörlerle ilişkili olarak görülebilir. Ailesel medüller kanserlerin hepsinde RET proto-onkogeninde mutasyonlar vardır.

Anaplastik Tiroid Kanseri

Anaplastik tiroid kanseri, Tiroid kanserlerinin en kötü seyirlisidir ve tedaviye yanıt verme olasılığı en düşük olanıdır. Neyse ki, çok nadirdir ve tiroid kanserli hastaların %2’sinden azında bulunur. Kadınlarda daha sık görülür, hastaların çoğunluğu 70-80’li yaşlarda bulunur. 50 yaşından önce görülmesi nadirdir. Olguların çoğu diferansiye karsinomlarının dönüşümü sonucu gelişmektedir.

Tiroid Kanserinin Tedavi Yöntemleri

Tiroid kanseri tedavisinin başlıca yöntemleri cerrahi, radyoaktif iyot tedavisi ve tiroid hormonu tedavisidir. Cerrahi genellikle ilk tedavi seçeneği olup tiroid bezinin bir kısmının veya tamamının çıkarılmasını içerir. Bu, boyundaki küçük bir kesiyle veya bir robotik cerrahi sistemi ile yapılabilir. Kanserin türüne ve evresine bağlı olarak, yakındaki lenf düğümleri de çıkarılabilir. Cerrahi sonrası hastalar tiroid bezinin normalde üreteceği hormonları yerine koymak için tiroid hormonu replasman tedavisi alması gerekebilir.

Radyoaktif iyot tedavisi, cerrahi sonrası kalan tiroid dokusunu veya kanser hücrelerini yok etmek için kullanılan başka bir tedavi seçeneğidir. Bu tedavi, bir miktar radyoaktif iyot içeren bir ilacın yutulmasıyla gerçekleştirilir. Radyoaktif iyot, tiroid bezince emilir ve kalan kanser hücrelerini yok eder. Tiroid hormonu tedavisi, kalan tiroid dokusunun veya kanser hücrelerinin büyümesini bastırmak için kullanılabilir. Bu tedavi, günlük olarak tiroid hormonu alınmasını içerir ve kanserin geri gelmesini önlemeye yardımcı olur. Tedavi seçimi, kanserin türü ve evresi, hastanın yaşı ve genel sağlık durumu gibi çeşitli faktörlere bağlıdır.

Tiroid Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?

Tüm tiroid kanseri için öncelikli tedavi cerrahidir. Tiroid kanserlerinin %90-95’ini papiller, foliküler ve Hürthle hücreli kanserler oluşturur. Bunlar iyi diferansiye tiroid kanserleri olarak sınıflandırılır. Diferansiye tiroid kanserleri için cerrahi tedavide çıkarılacak tiroid dokusunun büyüklüğü, tümörün boyutuna ve tümörün tiroidle sınırlı olup olmadığına bağlı olacaktır. Tiroide sınırlı, çok küçük (<1 cm) ve lenf bezi tutulumu olmayan kanserler için sadece tümörün bulunduğu taraftaki lobun (tiroidin yarısının) çıkarıldığı tiroid lobektomi ameliyatı yeterli kabul edilir. 

Buna karşın tümörün çevre dokulara yayılması veya lenf bezlerinin tutulması durumunda total tiroidektomi (tüm tiroidin çıkarılması) daha iyi bir seçenektir. Eğer lenf bezleri ilk tanı anında hastalık tarafından tutulmuşsa (lenf bezi metastazı), ilk tiroid ameliyatı sırasında boyun diseksiyonu yapılarak lenf bezleri de çıkarılır. Eğer lenf bezi metastazları daha sonra ortaya çıkarsa ek bir cerrahi girişim ile yine lenf bezlerini çıkarmak gerekir. 

Son zamanlarda yapılan araştırmalarda, mikropapiller tiroid kanserleri olarak adlandırılan (çapı 10 mm ve daha küçük kanserler) küçük tümörlerin tiroid içindeki yerlerine de bağlı olarak ameliyatsız olarak takip edilebileceği de öne sürülmektedir. 

 Tiroid Kanseri İçin Risk Faktörleri

Tiroid kanserinin tam nedeni bilinmemekle birlikte, hastalığı geliştirme riskini artıran belirli faktörler vardır. Bu faktörler arasında, tiroid kanseri veya diğer tiroid rahatsızlıklarının aile öyküsü, radyasyona maruz kalma ve çoklu endokrin neoplazi ve familial adenomatöz polipoz gibi belirli genetik sendromlar bulunur. Kadınlar, erkeklere göre tiroid kanseri geliştirme riski daha yüksektir. Diğer risk faktörleri arasında 30 ila 60 yaş aralığında olmak, guatr öyküsüne sahip olmak ve iyot yönünden düşük bir diyet yapmak yer alır. Potansiyel risk faktörleri bir sağlık uzmanıyla tartışmak ve özellikle hastalığın aile öyküsü varsa düzenli olarak tiroid kanseri taramalarından geçmek önemlidir.

Tiroid Kanseriyle Başa Çıkma

Tiroid kanseri teşhisi konmak karşısında, korku, kaygı ve üzüntü gibi bir dizi duyguyu deneyimlemek normaldir ve bunlarla başa çıkmak destek aramayı, aile, arkadaşlar veya bir destek grubuyla konuşmayı ve bir ruh sağlığı uzmanıyla görüşmeyi içerebilir. Ayrıca, dengeli bir diyet yeme, düzenli egzersiz yapma ve yeterli dinlenme gibi sağlıklı bir yaşam tarzını korumak da önemlidir. Bazı insanlar, akupunktur veya yoga gibi tamamlayıcı terapilerin semptomları yönetmede ve genel sağlığı desteklemede faydalı olabileceğini bulabilirler. Bireyselleştirilmiş bir tedavi planı oluşturmak ve tiroid kanseri için en son araştırmalar ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi sahibi olmak için bir sağlık ekibiyle yakın çalışmak önemlidir.

Tiroid Kanseri İlk Nereye Sıçrar?

Tiroid kanserlerinin çoğu öncelikle boyundaki lenf bezlerine yayılır daha sonra da boynun dışında akciğerler ve kemik gibi diğer organlara yayılabilir. Kanserin tipine göre bunların sıklıkları değişebilir.

Tiroid Kanseri Ameliyattan Sonra Tekrar Eder mi?

Tüm kanserler gibi tiroid kanserleri de tipine göre değişen oranlarda tekrarlayabilir. En sık görülen tip olana papiller tiroid kanserinin mükemmel bir sağkalımı vardır, ancak hastaların %20’ye varan bir kısmında yaşamları boyunca bir noktada tekrarlayabilir. Lenf bezi tutulumu, histolojik tip, tümör boyutu, tiroid dışına yayılım, lenf bezi dışına yayılım, tanı anında 45 yaşın üzerinde olanlarda ve erkeklerde tekrarlama riski daha fazladır. 

Kaynakça:

Nguyen, Q. T., Lee, E. J., Huang, M. G., Park, Y. I., Khullar, A., & Plodkowski, R. A. (2015). Diagnosis and treatment of patients with thyroid cancer. American health & drug benefits, 8(1), 30.