Meme başı akıntısı hamilelik ve emzirme dönemi dışında tek ya da iki taraflı olarak memeden sıvı gelmesi durumudur. Meme başı akıntısı, normal (fizyolojik) olarak ortaya çıkabileceği gibi çok çeşitli hastalıkların belirtisi de olabilir.
Meme Başı Akıntısı Nedir?
Fizyolojik meme akıntıları hamilelik ve emzirme döneminde görülebileceği gibi, stres, aşırı fiziksel egzersiz, memenin aşırı uyarılması ya da uygun olmaya bir sutyenin neden olduğu iritasyon sonucu da görülebilir.
Menstrüel hormon değişiklikleri ve fibrokistik değişikliklerle de ilişkili olabilir. Emzirmeden sonra süt gibi akıntı normalde her iki memeyi de etkiler ve emzirmeyi bıraktıktan sonra iki veya üç yıla kadar devam edebilir.
Her insan göğsünde 15 ila 20 süt kanalı vardır. Meme başı akıntısı bu süt kanallarının bir veya bir kaçından kaynaklanabilir. Meme başı akıntısı, meme ağrısı ve meme kitlesinden sonra en sık görülen üçüncü meme yakınmasıdır. Üreme çağındaki kadınların %50-80’inde meme başı akıntısı görülebilir. Meme başı akıntılarının çoğu iyi huylu hastalıklarla ilişkilidir (%97). Ancak emin olmak için bir Meme Cerrahı tarafından değerlendirilmesi gerekir. Erkeklerde meme başı akıntısı olduğunda mutlaka hekime başvurulmalı ve araştırılmalıdır.
Meme akıntısından endişe duyan bazı kadınlar, akıntıyı kontrol etmek isterken memeyi sıkıştırarak, aslında sorunun daha da kötüleşmesine neden olabilirler. Bunu önlemek için bir süre memeyi sıkmadan kendi haline bırakmak ve akıntının devam edip etmeyeceğini takip etmek faydalı olacaktır.
Meme başı akıntısının spontan (meme ucunu sıkmadan veya memeye baskı yapmadan, kendiliğinden) veya provokatif (memenin sıkılması veya memeye basınç uygulanması sonrası) olması çok önemlidir. Patolojik kabul edilen meme başı akıntıları kendiliğinden olan akıntılardır. Ayrıca bu tip akıntılar genellikle tek memeden kaynaklanır. Bu tip meme başı akıntıları da çoğu zaman, iyi huylu bir meme hastalığından kaynaklanır. Bununla birlikte, özellikle aşağıdaki durumlarda:
- 40 yaşından büyük hastalar,
- Akıntı tek taraflı ise,
- Kendiliğinden oluyorsa,
- Su gibi berrak veya kanlı ise,
- Kitle eşlik ediyorsa meme kanseri ile de ilişkili olabileceği göz ardı edilmemelidir
Patolojik Meme Başı Akıntısının Nedenleri Nelerdir?
Patolojik meme başı akıntısının olası nedenleri şunlardır:
- Galaktore: Hamilelik ve emzirme dönemi dışında memeden süt gelmesidir. Akıntı süt görünümünde olduğu için diğer nedenlerden ayırmak zor değildir. Kendiliğinden, her iki memeden ve birçok kanaldan olan bir akıntıdır. Hipofiz bezinden salgılanan Prolaktin hormonunun artmasından kaynaklanır. Bu artış hipofiz bezinde prolaktin salgılayan bir adenoma bağlı gelişebilir. Prolaktin yüksekliğine bazı ilaçlar da neden olabilir. Bunlar arasında oral kontraseptifler (doğum kontrol hapları), hormon replasman tedavisinde kullanılan hormonal ilaçlar, bulantı kesici ilaçlar, antidepresanlar ve psikiyatrik bozuklukların tedavisinde kullanılan ilaçlar da bulunur.
- İntraduktal papilloma: Süt kanalı içinde genellikle meme ucuna yakın gelişen, iyi huylu, siğil benzeri lezyonlardır. Berrak veya kanlı bir meme akıntısına neden olabilir. Kanlı meme başı akıntılarının en sık nedenidir. Akıntı genellikle tek taraflı ve tek kanaldan kaynaklanır. Meme ultrasonografisi ile bazen saptanabilir, ancak iğne biyopsisi ile güvenli bir şekilde teşhis edilmesi zor olabilir. Tedavisi içinde yer aldığı süt kanalı ile birlikte cerrahi olarak çıkartılmasıdır.
- Kanal ektazisi (Duktal ektazi): Meme başının altında yer alan süt kanallarının genişlediği ve kanalların duvarlarında iltihaplanmanın olduğu iyi huylu bir durumdur. Spontan meme akıntılarının sık karşılaşılan nedenlerinden biridir. Kanal ektazisinin neden olduğu akıntı genellikle her iki memeden ve birden fazla kanaldan gelen, sarı, yeşil veya kahverengidir. Çoğu durumda, tedaviye gerek yoktur. Akıntı rahatsız edici ise meme başının arkasındaki kanallar cerrahi olarak çıkarılabilir.
- Fibrokistik değişiklikler: Ağrı ve kaşıntıya neden olmanın yanı sıra, fibrokistik meme değişiklikleri zaman zaman berrak, beyaz, sarı veya yeşil renkli meme akıntısının salgılanmasına neden olabilir. Akıntı genellikle her iki memeden de olur.
- Meme kanseri: Meme başı akıntısının nadir nedenlerinden biridir. Meme kanserli kadınların %5’inden azında meme başı akıntısı vardır ve bu kadınların çoğunda meme başı akıntısının yanı sıra kitle, meme derisinde çöküntü veya meme başında yeni gelişen retraksiyon gibi meme kanserini işaret eden başka belirtiler de vardır. Meme kanserine bağlı gelişen akıntılar genellikle kanlı veya kan içerdiği için koyu renkli ve tek taraflı akıntılardır.
Kaynakça:
Leis, H. P. (1989). Management of nipple discharge. World journal of surgery, 13, 736-742.
