Hiperparatiroidi

Hiperparatiroidi paratiroid bezlerinin çok fazla paratiroid üretmesi durumudur. Paratiroid hormonu boyunda tiroid bezinin yakınında bulunur. Paratiroid bezi 4 tanedir ve bu bezler paratiroid hormonu üreterek vücudun kalsiyum ihtiyacının karşılanmasına yararlar.

Paratiroid bezi çok fazla paratiroid hormonu üretirse kalsiyum düzeyi çok aratacağından hiperkalsami meydana gelebilir. Hiperparatiroidi mutlaka tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Tedavi edilmezse ciddi durumlar meydana gelebilir.

Hiperparatiroidi Belirtileri

Hiperparatiroidi belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterir. Bazı kişilerde belirtiler bulunur ve bu belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

• Depresyon,
• Çok sık tuvalete çıkmak,
• Kas güçsüzlüğü yaşamak,
• Karın ağrısı,
• Kabızlık,
• Susuzluk hissi,
• Konsantrasyonda kayıp yaşamak,
• Yorgunluk

Hiperparatiroidi tedavi edilirse bu belirtiler geçer ancak tedavi edilmezse daha da ilerleyerek; kusma, dehidrasyon, kas spazmları yaşamak, eklem ağrıları kalpte düzensiz atışlar, tansiyonun yükselmesi, bilinçte bulanıklık, mide ülseri, böbrekte sorunlar, pankreas iltihabı, kemik kırıkları oluşması gibi belirtilere de yol açabilir.

Hiperparatiroidi bu belirtilere yol açabileceği gibi başlangıçta hiç belirti olmayabilir. Bu da hastalığın tanısının konulmasında gecikmelere yol açabilir. Ayrıca bazı kişilerde belirtiler hafif olduğu için başka bir hastalık olduğu da düşünülebilir. Bu durum da geç tanıya neden olabilmektedir.

 

 

Hiperparatiroidinin Teşhisi

Hiperparatiroidi çok ilerleyebilir ya da stabil kalabilir. Ancak hastalığın ilerlemesinin izlenmesi açısından her iki durumda da erken teşhis büyük önem taşır. Kan testi ile hiperparatiroidinin olup olmadığı anlaşılabilmektedir. Kan testinde paratiroid hormon seviyesi yüksekse, fosfor seviyeleri düşük çıkmışsa hiperparatirodi tanısı konulabilir. Kemik kaybını anlamak için kemik yoğunluğu röntgeni olan DEXA taraması yapılabilir. Ayrıca röntgen, CT taraması ve ultrasondan da yararlanılabilir.

Hiperparatiroidi Türleri

Hiperparatirodinin 3 tane türü bulunur. Bu türleri şu şekilde sıralanabilir:

Primer hiperparatiroidi; iyi huylu kitlede meydana gelen paratiroid bezi sorunudur.

İkincil hiperparatiroidi; böbrek yetmezliği yüzünden kalsiyum seviyesinin düşmesidir. Bu düşmeyi tolere etmek için vücut fazladan paratiroid hormonu üretmeye çalışır.

Tersiyer hiperparatiroidi; böbrek yetmezliğinin çok ilerlediği durumlarda meydana gelir.

Primer Hiperparatiroidi Nedenleri

Kadınlarda daha çok oluşan ve genelde 60 yaş üstü kişilerde görülen primer hiperparatiroidi, yaklaşık %80 oranla paratiroid bezlerinde adenom oluşması sonucunda oluşur. Adenom kanser olmayan tümöre denir. Primer hiperparatiroidi oluşmasının bir başka nedeni ise paratiroid bezinin büyümesi olarak verilebilir. Ayrıca çok az görülen bir durum olsa da paratiroid bezi kanseri de primer hiperparatiroidiye neden olabilir.

 

 

Primer Hiperparatiroidinin Tedavisi

Primer hiperparatiroidi genelde cerrahi yöntemle tedavi edilir. Cerrahi müdahale ile paratiroid bezi çıkarılmaktadır. Cerrahi yöntemin dışında paratiroid adenom ablasyonu da tedavi için uygulanan bir yöntemdir. Paratiroid adenom ablasyonunda radyofrekans ile nodüller yakılır. Bu işlem genelde cerrahi müdahalenin uygun görülmediği hastalara yapılır.

Kalsiyum düzeyinin yüksek olduğu ve fazla sıvı kaybının olduğu durumlarda intravenöz damlama yoluyla sıvı almak gerekir. Bu durum acil yatış gerektirebilir. Ameliyat olamayacak hastalar için kalsiyum duyarlılığını arttırmak için tabletler kullanılabilir. Beslenmeye dikkat etmek bu süreçte önem taşır. Beslenmeye dikkat edilen bu süreçte tamamen kalsiyumsuz beslenmek zararlıdır. Kalsiyum eksikliğinde kemikler kırılganlaşır. Kalsiyum fazlalığı da dehidrasyona yol açar. Bu sebeple dengeli bir diyet uygulamak önem taşır. Ayrıca su tüketiminin yeterli olması gerekir. Yüksek kan basıncı için kullanılan ilaçlardan da uzak durmak gerekir. Bu ilaçlar da dehidrasyona yol açabilmekle birlikte kalsiyum seviyelerinde yükselmeye neden olabilir.

Sekonder Hiperparatiroidinin Tedavisi

Sekonder hiperparatiroidinin tedavisi nedene bağlı olarak değişiklik gösterir. D vitamini düşüklüğü sekonder hiperparatiroidiye neden olmuşsa D vitamini takviyesiyle tedavi sağlanır. Böbrek hastalıkları da sekonder hiperparatiroidiye neden olabilir. Böbrek yetmezliği varsa ilaç tedavisi ya da cerrahi müdahale gerekebilir.

Tersiyer Hiperparatiroidi Tedavisi

Tersiyer hiperparatiroidi çok ilerlemiş böbrek yetmezliği sonucunda meydana gelir. Tedaviyi sağlamak için cerrahi müdahale gerekir. Ayrıca parathormon düzeyi yüksekse kalsiyum değeri normal olsa da paratiroidektomi ile anormal paratiroid bezi çıkartılabilir.